Epidemiologische bewaking van tuberculose (surveillance) is essentieel voor een goede beleidsadvisering op basis van de gegevens, de wetenschappelijke evidentie en de lokale beleidsprioriteiten. Vanuit deze situatieanalyse vertrekt elke controle activiteit. Voor Vlaanderen is het Agentschap Zorg en Gezondheid het hart van de tuberculoseregistratie, voor Brussel is dat de VRGT en de FARES. Voor België waken de VRGT en FARES erover - ieder voor hun taalgemeenschap (en Brussel) - dat de versnipperde screeningsactiviteiten over een veelheid van diensten en instellingen geen afbreuk doen aan de epidemiologische opvolging van tuberculose in België. De VRGT wil het wetenschappelijk onderzoek volgen en uitvoeren, evidence based richtlijnen opstellen en een adviserende rol opnemen.

 

Met het oog op tuberculose-eliminatie is het strategisch even belangrijk om de expertise en kennis over tuberculose en de waakzaamheid ervoor bij medici, paramedici en sociale werkers goed te onderhouden. In lage incidentielanden is tuberculose weinig zichtbaar en schuilt het gevaar van sterk verminderde aandacht voor de ziekte binnen het gezondheidszorgsysteem. Wanneer we de focus steeds scherper stellen op de meest kwetsbaren zal ook informatie, vorming en bewustmaking van de intermediairs uit het sociaal en maatschappelijk werk extra aandacht vergen.

Het kunnen rekenen op een grote ervaring en kennisopbouw inzake tuberculosebestrijding, levert de VRGT een stevig fundament als expertisecentrum, als informatie-organisatie die vorming en opleiding voorziet voor professionelen uit de zorg-, welzijns- en sociale sector.

Een breed aanbod van verschillende educatieve formats voor verschillende beroepsgroepen wordt een sterke pijler in de werking:

• Behandelende specialisten, ziekenhuishygiënisten, arbeidsgeneeskundigen, artsen volksgezondheid (public health).
• Algemene opleiding (en waakzaamheid verhoging) van alle huisartsen is een doel, met een prioritering van die huisartsen met hoge proporties kwetsbaren in hun praktijkpopulatie. Samenwerking met huisartsopleiders, stage coördinatoren en beroepsverenigingen is essentieel.
• Voor andere actoren in de eerstelijnszones (zopas opgerichte ELZ , die territoriaal afgebakende gebieden aansturen door een zorgraad en waarin de noden van de populatie van dat gebied gedetecteerd worden, waarbij een intersectorale samenwerking ontstaat tussen lokale besturen, welzijn- en gezondheidsactoren) is bewustmaking van mogelijke risicogroepen, kwetsbaren, herkenbare signalen en symptomen, verwijzingsmogelijkheden een aandachtspunt.
• De zogenaamde 0,5e lijn omvat onder andere sociale werkers, buurtwerkers, straathoekwerkers, samenlevingsopbouwwerkers en deze intermediairs moeten beschikken over dezelfde kennis en waakzaamheid. Het beperkt aantal aanspreekpunten van medische dienstverlening rechtstreeks en specifiek aan risicogroepen (Dokters van de Wereld, Free Clinic, medische diensten van Justitie en het Opvangnetwerk, CAW, Samu Social, …) wordt regelmatig opnieuw opgeleid.

Naast tuberculose als inhoudelijk onderwerp worden ook andere specifieke expertises en kundes in vormingsmodules aangeboden:

• outreach naar kwetsbare en zorg missende bevolkingsgroepen
• cultuursensitief werken in de sociaal medische zorg.